Lek Ladki Yojna : मुलींच्या सक्षमीकरणासाठी महाराष्ट्र राज्य सरकारने एक अद्वितीय योजना आणली आहे—‘लेक लाडकी योजना’. या योजनेच्या माध्यमातून गरीब कुटुंबातील मुलींना आर्थिकदृष्ट्या सक्षम बनवण्याचा आणि त्यांना ‘लखपती’ करण्याचा संकल्प सरकारने केला आहे. ही योजना केवळ आर्थिक मदतीपुरती मर्यादित नसून, ती मुलींच्या शिक्षणात सुधारणा, कुपोषण कमी करणे, बालविवाह थांबवणे, आणि संपूर्ण समाजात स्त्री-पुरुष समानतेला प्रोत्साहन देण्याचे उद्दिष्ट ठेवून आखण्यात आली आहे.
मुलींच्या जन्माला प्रोत्साहन
मुलींच्या जन्मदरात वाढ व्हावी आणि त्यांच्या जन्माचा उत्सव प्रत्येक कुटुंबात साजरा व्हावा, असा सरकारचा मानस आहे. मुलगी झाल्यावर तिच्या शिक्षणाचा आणि संगोपनाचा आर्थिक भार कमी करण्यासाठी ही योजना सुरू करण्यात आली आहे. मुलींचा जन्म हा पालकांसाठी आनंदाचं कारण बनावं, ओझं नव्हे, असा विचार सरकारने या योजनेतून मांडला आहे.
योजनेचे स्वरूप आणि फायदे
‘लेक लाडकी योजना’ मुलींच्या सक्षमीकरणासाठी एक महत्वाकांक्षी पाऊल आहे. गरीब कुटुंबातील मुलींना जन्मापासून १८ वर्षे वयापर्यंत पाच टप्प्यांमध्ये आर्थिक सहाय्य दिले जाईल. हे सहाय्य त्यांच्या शिक्षणासाठी, पोषणासाठी आणि जीवनातील महत्त्वाच्या गरजांसाठी उपयोगी ठरेल. योजनेचा मुख्य उद्देश मुलींना स्वावलंबी बनवणे हा आहे.
Ladki Bahin Yojna Update : लाडक्या बहीण योजनेत हे 4 बदल होणार.. एकनाथ शिंदे यांची घोषणा !
अर्थमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी २०२३-२४ च्या अर्थसंकल्पीय भाषणात या योजनेची घोषणा केली होती. त्यावेळी त्यांनी सांगितले की, “ही योजना केवळ आर्थिक सहाय्याची नाही, तर ती मुलींना समाजात सन्मानाने उभं करण्यासाठी आहे. त्यांच्या स्वप्नांना पंख देण्यासाठी आहे.”
योजनेअंतर्गत मिळणारे आर्थिक फायदे
योजना लागू झाल्यावर मुलगी जन्माला आल्यावर सुरुवातीला ५,००० रुपये दिले जातील. त्यानंतर:
- पहिली इयत्ता पूर्ण केल्यावर ६,००० रुपये,
- सहावी इयत्ता पूर्ण केल्यावर ७,००० रुपये,
- बारावी इयत्ता पूर्ण केल्यावर ८,००० रुपये,
- आणि १८ वर्षे पूर्ण झाल्यावर ७५,००० रुपये देण्यात येतील.
अशा प्रकारे, मुलगी १८ वर्षांची होईपर्यंत तिला एकूण १ लाख १ हजार रुपयांचा आर्थिक लाभ मिळेल.
Jui Gadakari : तर या कारणामुळे ठरलं तर मग फेम अभिनेत्री आई होऊ शकत नाही.. काय झाल अस?
गरीब कुटुंबांसाठी दिलासा
ही योजना गरीब कुटुंबांसाठी एक प्रकारची कवचकुंडलेच आहे. आर्थिक कारणांमुळे अनेक वेळा मुलींच्या शिक्षणावर खर्च करायला पालक तयार नसतात किंवा त्यांच्या भविष्याचा विचार करताना कुटुंबांना आर्थिक अडचणी येतात. ‘लेक लाडकी योजना’ यामध्ये खूप मोठा दिलासा ठरणार आहे. ही योजना मुलींच्या शिक्षणाचा, संगोपनाचा आणि पोषणाचा खर्च कमी करून त्यांच्या पालकांना मानसिक शांतीही देईल.
स्त्री-पुरुष समानतेला प्रोत्साहन
आजही अनेक ठिकाणी मुलींपेक्षा मुलांना जास्त महत्त्व दिलं जातं. परंतु, ‘लेक लाडकी योजना’ यामधून सरकारने स्पष्ट संदेश दिला आहे की, मुलगी आणि मुलगा दोघेही समान आहेत. मुलींसाठी अशा योजना राबवून समाजातील लैंगिक असमानता कमी करण्याचा प्रयत्न केला जात आहे.
महिला सक्षमीकरणाची नवी दिशा
या योजनेतून मुलींना शिक्षणासाठी प्रोत्साहन दिले जाते. शिक्षणामुळे त्या सक्षम बनून चांगल्या रोजगाराच्या संधी मिळवू शकतील. आर्थिकदृष्ट्या स्वावलंबी झाल्यावर त्या फक्त स्वतःपुरतं न थांबता आपल्या कुटुंबालाही आधार देतील. त्यामुळे एकाच मुलीला दिलेली मदत अखेर समाजाच्या सर्वांगीण विकासाला हातभार लावेल.
योजनेसाठी पात्रता आणि अटी
‘लेक लाडकी योजना’ ही योजना फक्त गरीब कुटुंबांसाठी आहे. त्यामुळे काही अटी घालण्यात आल्या आहेत. त्यानुसार:
- महाराष्ट्रातील रहिवासी असणे आवश्यक आहे.
- कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न ₹१ लाखाहून अधिक नसावे.
- लाभ फक्त पिवळ्या किंवा केशरी रेशनकार्डधारक कुटुंबांनाच मिळेल.
- मुलीचा जन्म १ एप्रिल २०२३ नंतर झालेला असावा.
- लाभार्थीच्या कुटुंबातील कोणीही सरकारी नोकरीत नसावा.
- केंद्र किंवा राज्य सरकारच्या इतर शैक्षणिक योजनांचा लाभ घेत असलेल्या मुलींना या योजनेचा लाभ मिळणार नाही.
अर्ज कसा करावा?
या योजनेसाठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया सोपी आहे. अर्जदारांनी त्यांच्या मुलीच्या जन्माचे प्रमाणपत्र, आधार कार्ड, रेशन कार्ड, उत्पन्नाचा दाखला, बँक खाते तपशील आणि पासपोर्ट साईज फोटो घेऊन जवळच्या अंगणवाडी सेविकेकडे अर्ज करायचा आहे. यानंतर, सेविकेकडून अर्जाची पोहोचपावती घ्यायची आहे.
सरकारकडून दिलासा आणि आश्वासन
‘लेक लाडकी योजना’ केवळ एक योजना नाही, तर मुलींच्या आयुष्यात सकारात्मक बदल घडवण्याचा एक प्रयत्न आहे. मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे आणि उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी या योजनेला समाजातील प्रत्येक कुटुंबाने स्वीकृती देण्याचं आवाहन केलं आहे. त्यांच्या मते, “मुलगी घरात आहे म्हणजे नशिबाचा सोन्याचा वाटा आहे. समाजातील प्रत्येक मुलगी शिकली तर एक कुटुंब नव्हे, तर संपूर्ण राज्य पुढे जाईल.”
Bigg Boss Marathi Suraj Chavhan : सूरज चव्हाण आणि गौतमी पाटील यांची तूफान भेट..वीडियो वायरल
एक नवा सूर…
मुलींच्या जन्मापासून त्यांच्या शिक्षणापर्यंत आणि पुढे सन्मानाने आयुष्य जगण्यासाठी सरकारनं उचललेलं हे पाऊल खूप मोठं आहे. ‘लेक लाडकी योजना’ केवळ गरीब कुटुंबांना मदत करत नाही, तर समाजाच्या मानसिकतेतही बदल घडवण्याचा प्रयत्न करते. आता प्रत्येक मुलगी ‘लेक लाडकी’ होऊन नवा इतिहास घडवेल.